مهدی سودانی: مطالعه‌ای بر اساس نظریه رهبری کاریزماتیک وبر و تحلیل گفتمان

محمد احمد بن عبدالله؛ معروف به مهدی سودانی در سال 1881م، با ارسال نامه‌هایی برای اعیان و روسای قبایل سودان، دعوی مهدویت کرد و بعنوان رهبر نهضت مهدیون مطرح شد. جنبش وی با تعالیم تصوف و طریقت‌های صوفیانه با گرایش‌های سیاسی و اجتماعی همراه بود. وی با تکیه بر ویژگی‌های شخصی بعنوان، رهبری مذهبی و مبارزی سیاسی سبب تغییر ارزش‌های پیروان و همگرایی آنان با خود شد و توانست با بهره‌گیری از؛ سخنرانی‌های آتشین، وعده‌های آزادی به توده‌ مردم و امید به آینده‌ای بهتر زمینه اعلام مهدویت در سودان را فراهم کند. مسئله اصلی این پژوهش تبیین شخصیت سودانی، در قالب نظریه کاریزماتیک ماکس وبر است. افزون بر ویژگی‎های شخصیتی وی، بحران یا شرایط اجتماعی و سیاسی سودان نیز می‌توانسته زمینه‌ساز ظهور رهبری کاریزماتیک با ایدئولوژی مهدویت باشد. یافته‌های این پژوهش بیانگر آن است که سودانی با تمام ویژگی‌های فردی با انجام برخی اقدامات و با توجه به جریان مهدویت و طرح گفتمان جدید برای حل بحران‌های سیاسی و اجتماعی موجود در جامعه و در نهایت انتخاب خلفا و جانشینان پس از خود، می‌تواند بعنوان رهبر کاریزماتیک در شکل‌گیری جنبش مهدیون، مطرح شود. روش تحقیق در این پژوهش با توجه به رویکرد جامعه‌شناختی آن، در چارچوب نظریه کاریزما توصیفی و تحلیلی، متکی بر منابع دست اول تاریخی و داده‌های کتابخانه‌ای است.