An Investigation into 1953 Iranian Coup According to Wallerstein’s Theory

Volume 8, Issue 2
October 2017
Pages 39-59

Authors

1 PhD student of political science at Tarbiat Modares University, Tehran, Iran.

2 Assistant Professor of Political Science at Hakim Sabzevari University, Tehran, Iran.

Abstract
The 28 Mordad Coup (1953 Iranian coup) is a turning point in the recent history of Iran. Although many books and articles have been written about this event, this paper aims to study the coupe from a different perspective. Wallerstein’s World System theory is one of the major theories that represent the critical and meta-theoretical approach toward current theories which study social, economic, and political phenomena. This study attempts to apply a new approach to analyze the 28 Mordad Coup according to this theory and specifically attempts to examine whether it is possible to explain Mossadeq’s coup and his dismissal on the basis of this theory. The authors believe that it is possible to clarify the British-American coup to dismiss Mossadeq based on two factors of Wallerstein’s theory: preserving exploitation relation, also known as preserving inequality in global domain, and controlling over raw material.

Keywords

–   آبراهامیان، یرواند (1392). کودتا: 28 مرداد، سازمان سیا و ریشه‌های روابط ایران و آمریکا در عصر مدرن، ترجمه: محمدابراهیم فتاحی، تهران، نشر نی، چاپ سوم.
–   آبراهامیان، یرواند (1381). ایران بین دو انقلاب،ترجمه: کاظم فیروزمند، حسن شمس‌آوری و محسن مدیرشانه‌چی، تهران، نشر مرکز، چاپ پنجم.
–   احمدی، حمید (1376). ساختارگرایی در نظریه روابط بین‌الملل؛ از والراشتاین تا والتز، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی،تابستان 1376، شماره 37.
–     ازغندی، علیرضا (1379). تاریخ تحولات سیاسی و اجتماعی ایران، جلد دوم، تهران، نشر سمت.
–     اسکاچپول، تدا (1388). بینش و روش در جامعه‌شناسی تاریخی، ترجمه: هاشم آقاجری: تهران، نشر مرکز.
–     اسمیت، دنیس (1386). برآمدن جامعه‌شناسی تاریخی، ترجمه: هاشم آقاجری، تهران، نشر مروارید.
–   اشرف، احمد و بنوعزیزی، علی (1388). طبقات اجتماعی، دولت و انقلاب ایران، ترجمه: سهیلا ترابی، تهران، نشر نیلوفر، چاپ دوم.
–     برودل، فرناند (1388). پویایی سرمایه‌داری ، ترجمه: مهران پاینده و دیگران، تهران، نشر آمه.
–   بیل، جیمز و لوییس راجر ( 1372). مصدق، نفت و ناسیونالیسم ایرانی، ترجمه: عبدالرضاهوشنگ مهدوی و کاوه بیات، تهران، نشر گفتار.
–     ذبیح، سپهر (1363). ایران در دوران مصدق، ترجمه: محمد رفیعی، تهران، نشر عطایی.
–     روزولت، گرمیت (بی‌تا). کودتا در کودتا، بی جا، نشر جاما.
–     ساعی، احمد (1388). نقد و ارزیابی نظریه نظام جهانی: موافقان و منتقدان، مطالعات سیاسی، پاییز 1388، شماره 5.
–     ساعی، احمد (1384). توسعه در مکاتب متعارض، تهران، نشر قومس.
–     -عظیمی، فخرالدین (1372). بحران دموکراسی در ایران، تهران، نشر البرز.
–     عظیمی، فخرالدین (1383). حاکمیت ملی و دشمنان آن، تهران، نشر نگاره آفتاب.
–     فاوست، لوئیس (1374). ایران و جنگ سرد، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین‌المللی.
–     فوران جان (1380). مقاومت شکننده:تاریخ تحولات اجتماعی ایران، ترجمه: احمد تدین، تهران، نشر رسا، چاپ سوم.
–     کاتم، ریچارد(1383). ناسیونالیسم در ایران، ترجمه: احمد تدین، تهران، انتشارات کویر، چاپ سوم.
–   کاتوزیان، محمدعلی همایون (1379). اقتصاد سیاسی ایران، ترجمه: کامبیز عزیزی و محمد رضا نفیسی، تهران نشر مرکز، چاپ هفتم.
–     کدی، نیکی. آر (1377). ریشه‌های انقلاب ایران، تهران، ترجمه: عبدالرحیم گواهی، انتشارات قلم، چاپ دوم.
–     کولایی، الهه (1379). اتحاد جماهیر شوروی و انقلاب اسلامی ایران، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
–   گلدستون، جک (1387). مطالعاتی نظری، تطبیقی و تاریخی درباب انقلاب‌ها، ترجمه: محمد تقی دلفروز، تهران، نشر کویر،چاپ دوم.
–     مقصودی، مجتبی (1380). تحولات سیاسی اجتماعی ایران، تهران، نشر روزنه
–   مشیرزاده، حمیرا (1385). نظریه نظام جهانی: توانمندی‌ها و محدودیت‌های یک دیدگاه رادیکال، مجله دانشکده حقوق و علوم سیاسی، بهار 1385، شماره 71.
–   مصدق، محمد (1372). خاطرات و تالمات دکتر محمد مصدق، به کوشش: ایرج افشار، تهران، انتشارات علمی، چاپ هفتم.
–     معدل، منصور (1382). طبقه، سیاست و ایدئولوژی درانقلاب ایران، ترجمه: محمدسالار کسرایی، تهران، انتشارات باز.
–     مکی، حسین (1378). کودتای 28 مرداد و رویدادهای متعاقب آن، تهران، انتشارات علمی
–     نجاتی، غلامرضا (1384). تاریخ سیاسی بیست‌وپنج ساله ایران، تهران، نشر رسا، چاپ هفتم.
–     والراشتاین، امانوئل (1388). مقدمه‌ای بر تحلیل نظام‌های جهانی، ترجمه: حسین عسکریان، تهران، موسسه ابرار معاصر.
–     ویلبر، دونالد نیوتن (1380). عملیات آژاکس، ترجمه: ابوالقاسم چمنی، تهران، موسسه ابرار معاصر.
–     هینز، جفری (1390). مطالعات توسعه، ترجمه: رضا شیرزادی و جواد قبادی، تهران، نشر آگه.
–     Cook, M. A., 1970, Studies in the Economic History of the Middle East: from the rise of Islam to the present day, London, New York, Toronto: ‎Oxford University press.
–     GoldfranK, Walter, L., summer-fall 2000, paradigm regained? The roles of wallerstein, s world-systems method, journal of world system research, XI, 2: 95-150.
–     Hobden, s., 1998, International Relationals and Historical Sociology: Breaking Down Boundaries, London and New York: Routledge.
–     Smith, Phillip Andrew, 2010, “Dependency Theories and the Icelandic Pension Crisis”, Alternative Perspectives in the Social Sciences, Vol 2, No 1, pp. 446,454,446.
–     Wallerstein, Immanuel, October 2010, The world system after 1945, Based on a lecture given at The Vienna, L'Internationale Conference, www.eurozine.com.
–     Wallerstein, Immanuel, July-August 2006, The Curve of American Power, New Left Review, NLR 40, pp. 77-94.
–     Wallerstein, Immanuel, 2004, World– Systems Analysis: an Introduction, Durham and London, Duke University Press.
–     Wallerstein, Immanuel, July /August 2003, U.S. Weakness and theStruggle for Hegemony, Monthly Review.
–     Wallerstein, Immanuel, 1976, The Modern World-System: Capitalist Agriculture and the Origins of the European World-Economyin the Sixteenth Century. New York: Academic Press.
–     Wallerstein, Immanuel (n.d) World-Systems Analysis, Encyclopedia of Life Support Systems (EOLSS).