استادیار جامعه شناسی دانشگاه تربیت مدرس ، alireza.zakeri@modares.ac.ir
چکیده: (2247 مشاهده)
موضوع این مقاله مطالعۀ خصوصیسازیِ داراییهایی دولت در جامعۀ ایران از پایان جنگ تا امروز است. این مطالعه از خلالِ بازخوانیِ گزارشهای مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی دربارۀ این موضوع در دورههای مختلف انجام شده است. پس از اثبات مسئله سؤال پژوهش به این صورت ارائه شده است: «سیاستِ خصوصیسازیِ داراییهایِ دولت از حیث شیوۀ واگذاری به چه شکل اجرا شدهاند؟». برای تحلیلِ چگونگیِ انجام واگذاریها چارچوب نظری دیوید هاروی دربارۀ انباشت سرمایه در دست اقلیتی معدود، از طریق خلع مالکیت از عموم مردم در فرایند خصوصیسازی مورداستفاده قرار گرفته است. واحد تحلیل مقاله کشور ایران در سالهای 1368 تا 1399 است. واحد مشاهدۀ گزارشهای مرکز پژوهشهای مجلس دربارۀ خصوصیسازی در سالهای 1368 تا 1399 است که با بخشهای مرتبط با خصوصیسازی گزارشهای تفریغ بودجه و برخی مصاحبههای سیاستگذاران دربارۀ خصوصیسازی در همین سالها تکمیل شده است. روش پژوهش تحلیل محتوای اسناد است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد اجرای سیاست خصوصیسازی در ایران، همواره همراه با توزیع رانت بوده و بهتدریج به خلع مالکیت عموم مردم انجامیده است. اقلیتی از نیروهای سیاسی ایران یا بخش مهمی از شرکتهای واگذارشده را از آن خود کردهاند یا با واگذاری شرکتهای دولتی به بخش عمومی غیردولتی و نهادهای نظامی حضور خود را هیئتمدیرههای انبوه شرکتهای زیرمجموعۀ این نهادها تضمین کردهاند.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
تاریخ انتشار: 1400/12/10