بازاریان در طول تاریخ ایران به دلیل کارکرد اقتصادی و اجتماعی مؤثرشان در جامعه مورد توجه حکومتهای با ساختار ایلی مسلط بر جامعه ایران قرار داشتند. جایگاه بازاریان و به خصوص اصناف پیشهور نزد حکومتها با حمله مغول به ایران به مراتب بیشتر از گذشته بهبود یافت و استپنشیان مغول از همان آغاز حملات خود به ایران تولیدات پیشهوران را ارج نهادند و در خلال کشتارهای خود مانع از مرگ بسیاری از افراد این طبقه مولد شدند. بر این اساس پرسشی که در این پژوهش نگارندگان درپی پاسخ به آن هستند این است که سیاستهای کشورداری مغولان و ایلخانان چه تأثیری بر جایگاه اجتماعی و سیاسی اصناف در ایران نهاد؟ نتایج این پژوهش نشان میدهد که به حاشیه راندن نهاد حسبه از سوی مغولان نامسلمان تا دوره غازانخان، حمایت مغولان از پیشهوران هنگام حمله به ایران و رهانیدن آنها از کشتار که از نیازهایهای اقتصادی و تسلیحاتی مغولان و ایلخانان نشأت میگرفت از جمله سیاستهای مغولان و سپس ایلخانان در ارتباط با پیشهوران بود. این سیاستگذاریها در بعد اجتماعی باعث تشکلیابی پیشهوران و نزدیکی آنها به گروههای دیگر از جمله اهل فتوت شد و در بعد سیاسی منجر به حضور اصناف در رویدادهای سیاسی هم در دوران ایلخانان و هم دوره فترت شد. این پژوهش در صدد است تا با رویکرد توصیفی تحلیلی به بررسی و تحلیل دادههای تاریخی درباب تأثیر سیاستگذاریهای مغولان و ایلخانان بر جایگاه اجتماعی و سیاسی اصناف در ایران بپردازد.