1- استادیار گروه تاریخ، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران
2- استادیار گروه تاریخ، دانشگاه خلیج فارس، بوشهر، ایران
چکیده: (10672 مشاهده)
دوره صفویه بهدلیل اتخاذ رویکردهای مشخص در حوزۀ سیاست و مذهب، دوران حضور پررنگ سادات است. این حضور سادات را میتوان در قالب مناصب اختصاصی و غیراختصاصی پیگیری کرد. در پژوهشهای صفویهشناسی، کلانتری از مناصب غیراختصاصی است. بررسیها نشان میدهند حضور سادات در این منصب فراگیرتر از دیگر شغلهای غیراختصاصی آنهاست. حتی گاهی وراثت نیز در این پدیده دیده شده است. در این پژوهش با تحلیلهای آماری و تبیینهای علّی، حضور چشمگیر سادات در منصب کلانتری بررسی شده است؛ بنابراین اسم و رسم تمام سادات صاحبمنصبِ کلانتری استخراج شده است. برپایۀ نتایج این پژوهش، شغل کلانتری با صبغۀ بینابینی (حکومت- رعایا) با سیادت که- در جامعه منزلت داشت و دارای کارکرد برای حکومت بود- نسبت مستقیم دارد؛ ازهمینرو، هم حکومت صفوی و هم جامعه در موقعیتهای برابر، سادات را برای تصدی این شغل ترجیح میدادند. همچنین، وراثت نیز در این تصدیگری لحاظ میشده است.
انتشار: 1394/3/27