The most common and important theory related to the relations between the people and the state in the history of Iran is the "contradiction between the state and the nation". This view has been expressed explicitly or implicitly by Mohammad Ali Homayoun Katozian and some others. In Katozian's view, the cycle of "tyranny, chaos, tyranny" about the relationship between the people and the state in the history of Iran is discussed. The "conflict" view points to the important role of the political system in the way people deal with the state in the history of Iran, where there have always been situations such as "challenge", "conflict" and "conflict". This article seeks to critically evaluate this view from the perspective of "Iranian identity." It is claimed that the view of conflict cannot explain the essence of the relationship between the people and the state in the history of Iran. In line with the claim of the article, the existence of convergence and alignment between the people and the state in the history of Iran and the commonalities between them is emphasized that the rejection of these commonalities can be seen in a territory called "Iranian identity" which has been proven. Because in the discussion of "Iranian identity", the people and the state subconsciously align and even cooperate, and this cooperation has led to the development, deepening and continuation of the Iranian identity and its dimensions and branches throughout its history. Components such as the political system and land, tradition, custom, religion and culture and other Iranian historical figures are prominent in this regard.
کتاب
1. اچ کار، ادوارد(1389).تاریخ چیست.ترجمه حسن کامشاد.تهران: خوارزمی.چاپ ششم
2. ارغنده پور، کریم(1393).در جست و جوی جامعه ی بلند مدت؛گفت و گو با کاتوزیان، تهران:نشر نی
3. اسکاچپول، تدا (۱۳۸۸).بینش و روش در جامعه شناسی تاریخی.ترجمه هاشم آقاجری.تهران: نشر مرکز.
4. لغت نامه دهخدا https://dictionary.abadis.ir/dehkhoda
5. کاتوزیان ، محمدعلی همایون (1392الف).دولت و جامعه در ایران ، ترجمه حسن افشار ، تهران: نشر مرکز
6. کاتوزیان،محمد علی همایون (1392ب).اقتصاد سیاسی ایران، ترجمه محمد رضا نفیسی، تهران:نشر مرکز،چ19
7. کاتوزیان،محمد علی همایون(1372).استبداد، دموکراسی ونهضت ملی.تهران:نشر مرکز.نسخه pdf
8. کاتوزیان،محمد علی همایون(1392ج).تضاد دولت و ملت: نظریه تاریخ و سیاس‍ت در ایران. ترجمه علیرضا طیب.تهران:نشر نی،چ دهم
9. کاتوزیان،محمد علی همایون(1390). ایران،جامعه کوتاه مدت و سه مقاله دیگر، ترجمه عبدالله کوثری، تهران:»نشر نی
10. کاتوزیان، محمد علی همایون(1377). نه مقاله در جامعهشناسی تاریخی ایران: ن‍ف‍ت و ت‍وس‍ع‍ه اقتصادی.ترجمه علیرضا طیب:تهران: نشر مرکز
11. کاتوزیان، محمد علی همایون(1384). هش‍ت مقاله در تاریخ و ادب م‍ع‍اص‍ر. تهران: نشر مرکز
12. کاتوزیان، محمد علی همایون(1392د). نوسازی ناتمام : گفت‌و گو درباره نوگرایی در جامعه کلنگی و کوتاه مدت.تهران
13. کاتوزیان، محمد علی همایون(1392ه). ایرانیان.ترجمه حسین شهیدی:تهران: نشر مرکز،چ چهارم
14. وینر، فیلیپ پل(1391). فرهنگ اندیشه سیاسی.ترجمه خشایار دیهیمی.تهران: نشر نی
مقاله
1. اطه‍اری، کمال(تیر 1380). «نقد آم‍وزه استبداد ایرانی». مجله آفتاب. سال اول شماره 6 ، تیر
2. اشرف، احمد (1374). «نظام صنفی جامعه مدنی و دموکراسی در ایران»، فصلنامه ایران نامه. سال چهاردهم شماره 1. (17-47).
3. بدیع،امیرمهدی.(1379). «هگل و شرق باستان». ترجمه احمد نقیب زاده. اطلاعات سیاسی و اقتصادی. شماره 151-152صص18-23
4. برزین، سعید،(1369)«نقد کتاب: اقتصاد سیاسی ایران» (از مشروطیت تا سقوط رضا شاه)».کلک،11 و 12 بهمن و اسفند.صص175-178
5. س‍ح‍ابی، ع‍زت‌ال‍ل‍ه(1373) «حاک‍میت ایرانی طب‍ق‍ه خ‍اس‍ت‍گ‍اه خ‍ود را می‌س‍ازد».مجله پیام امروز شماره 2. مرداد
6. سلطانی،علی اصغر(1383)،« تحلیل گفتمان به مثابه نظریه و روش»، فصلنامه علوم سیاسی،شماره 28 زمستان
7. غنی‌ن‍ژاد، م‍وسی(1377). «ت‍ئ‍وری استبداد ایرانی ب‍ر پ‍ایه‌ای ل‍رزان» ، مجله پیام امروز، ش ۶
8. طبیبیان، محمد(1384)«بنیاده‍ای پ‍ایه‌ای خ‍ردورزی را ق‍ب‍ول ن‍داریم - گ‍ف‍ت‍اری در ب‍اب س‍نت خ‍ردورزی و م‍وان‍ع آن در ایران». روزنامه شرق 16 اسفند
9. کاتوزیان،محمد علی همایون (1382)«استبداد و م‍ن‍طق تاریخ ایران«.همشهری 16 فروردین
10. کاتوزیان،محمد علی همایون(1379). «رژیم های سلطانی:مورد رژیم پهلوی در ایران»، ترجمه علیرضا طیب، اطلاعات سیاسی و اقتصادی ،شماره 153-154،صص12-31
11. کاتوزیان،محمد علی همایون(1378). «مسائل دموکراسی و حوزه همگانی در ایران نو »، ترجمه علیرضا طیب، اطلاعات سیاسی و اقتصادی ،شماره 147-148،صص26-35
12. کاتوزیان،محمد علی همایون(1377). «فره ایزدی و حق الهی پادشاهان »، ترجمه علیرضا طیب، اطلاعات سیاسی و اقتصادی ،شماره 129-130،صص4-19
13. کاتوزیان،محمد علی همایون(1376). «حکومت خودکامه،نظریه ای تطبیقی»، ترجمه علیرضا طیب، اطلاعات سیاسی و اقتصادی ،شماره 117-118،صص56-71
14. کاتوزیان، محمد علی همایون(1379). «گونه های لیبرالیسم اروپایی و مفاهیم نو آزادی در ایران»، ترجمه علیرضا طیب، اطلاعات سیاسی و اقتصادی ،شماره 155-156.صص64-83
15. کاتوزیان، محمد علی همایون(1380-1379). «بنیاد خودکامه دولت در ایران». ترجمه علیرضا طیب. کتاب ماه علوم اجتماعی .اسفند و فرودین.صص61-67
16. کریمی، علی (1386). بازتاب هویت فرهنگی ایرانیان در سفرنامه های عصرصفوی و قاجاری. فصلنامه مطالعات ملی.سال هشتم شماره1
17. مصاحبه با کاتوزیان با عنوان یأس جای اهداف خیالی را می‌گرفت: پاسخ همایون کاتوزیان به پرسش‌های مهرنامه درباره کتاب «ایرانیان»http://homakatouzian.com/?p=748)
18. نوری، هادی(1394). «بینش جامعهشناسی تاریخی»، دوفصلنامه جامعهشناسی تاریخی، دوره 7، شماره 2 .
