با تغییر موقعیت و بهبود منزلت اجتماعی و حقوق انسانی زنان در بستر تحول پاردایمیک و گفتمانی فرهنگ اروپا در قرون اخیر و انتقال دستاوردهای فکری آن به جهان اسلام، مسئلۀ زنان از موضوعات مهم جامعه شناختی جهان اسلام شد. درهم تنیدگی مسائل و تسلط گفتمان دینی در جهان اسلام نیز بخش مهمی از بحث و گفتوگو دربارۀ زنان را در حوزۀ دین و حیطۀ شریعت قرار می دهد، به این ترتیب زن از مسائل متفکران مسلمان میشود و همچنین چالش های بومی زن معاصر موجب شد پژوهش های میانرشته ای و تخصصی در امور زنان شکل گیرد. نصر حامد ابوزید نومعتزلی، اندیشمند مسلمان با بهره گیری از آموزه های اسلامی و علومی چون جامعه شناسی، زبانشناسی و رویکردی انسانگرایی و روش هایی همچون هرمنوتیک با نگاهی نو و مفسرانه که برگرفته از رویکرد قرآنی است، به مسئلۀ زن توجه ویژه ای دارد. تلاش های وی متمرکز بر بازنمایی چهرۀ زن مسلمان با رویکرد جامعه شناختی، متناسب با تحولات عصری دربارۀ حقوق و بحران های اجتماعی زنان است. پژوهش پیشرو درپی دستیابی بر مؤلفههای مفسرانۀ حامد ابوزید و راه حل او برای مسئلۀ زنان است. وی معتقد است چالش های معاصر زن مسلمان نه برآمده از قرآن، بلکه در سنت های مردانه، تسلط فضای پدرسالارانه و تصلبگرای عرب ریشه دارد. وی با بیان اینکه «مسئلۀ زن اساساً امری اجتماعی است» آن را از امور دینی جدا میکند و برآن است تا با الگو گرفتن از نگاه قرآن به زنان، توجه به تاریخمندی متن مقدس و درنهایت توسل به سکولاریسم در قانونگذاری، به حل آن بپردازد. این پژوهش برای پرداختن به آرای حامد ابوزید از روش توصیفی ـ تحلیلی متکی بر تحلیل محتوا بهره گرفته است.
ابوزید، نصرحامد(1380) معنای متن؛ترجمه مرتضی کریم نیا، تهران: انتشارات طرح نو،چاپ اول
ابوزید، نصرحامد(1383) نقد گفتمان دینی؛ مترجم حسن یوسفی اشکوری و محمد جواهر کلام، تهران: نشر یادآوران، چاپ دوم.
ابوزید، نصرحامد(1391) حقوق زن در اسلام، پژوهشی در تاریخمندی متون. فصلنامه حوزه اصفهان، شماره9.
ابوزید، نصرحامد(1394) چنین گفت ابن عربی؛ مترجم سیدمحمد راستگو، تهران: نشر نی، چاپ ششم
ابوزید، نصرحامد(1397) دایره های ترس: زنان در گفتمان دینی؛ مترجم ادریس امینی، تهران:نشر نگاه معاصر، چاپ یکم.
ابوزید، نصر حامد(1992) المنهج الوافی فی فهم النصوص الدینیه، بیروت: الهلال
احمد، لیلا(1396) زنان و جنسیت در اسلام: ریشههای تاریخی جدال امروزی، مترجم فاطمه صادقی، تهران: نشر نگاه معاصر،چاپ دوم.
توسلی، سمیه(1397) بررسی و نقد مسئله زن از دیدگاه دکتر نصر حامد ابوزید؛ دوفصلنامه تخصصی مطالعات دینپژوهی، سال دوم، شماره3.
حاجی اسماعیلی، محمدرضا؛ بنائیان اصفهانی، علی(1394) بررسی عینیگرایی و نسبیگرایی در هرمنوتیک نصر حامد ابوزید و تاثیر آن بر بعضی برداشتهای تفسیر وی از قران؛ فصلنامه اندیشه دینی دانشگاه شیراز، دوره15، شماره1، پیاپی94
خولی، امین(1944) التفسیر معالم حیاته و منهجه الیوم، قاهره: جماعهء الکتاب.
رستگار، مرتضی(1391) مقاله بررسی و نقد برخی از مهمترین ادعاها و مبانی ابوزید در "دوائرالخوف"، مجله قبسات
علوینژاد، سید حیدر(1379) فهم متن در افق تاریخی آن، مشهد: پژوهشهای قرآنی،: دفتر تبلیغات اسلامی.
علیخانی، علی اکبر(1382) مقاله عدالت قرانی در اندیشه نصر حامد ابوزید، مجله مقالات و بررسیها ویژه فلسفه و کلام اسلامی، شماره 76.
غذامی، عبدالله(1387) زن و زبان، مترجم هدی عودهتبار، تهران: گام نو.
نوذری، ابوذر (1393) مقاله بررسی تطبیقی وحی و تجربه دینی از نگاه عبدالکریم سروش و نصر حامد ابوزید، از مجموعه مقالات جریان شناسی و نقد اعتزال نو(ج.چهارم، چالش با ابوزید)، تهران: سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
Abu Zayd, Nasr Hamid(2001) The Quranic Concept of Justice, https://them.polylog.org/3/fan-en.htm آذر ماه 1399
Mernissi, Fatima(1991) Islam and Democracy: Fear of the Modern World, Boston: Addison-Wesley Publishing
جان احمدی,فاطمه , افشاری فر,راضیه و آقاجری,سید هاشم . (1401). رهیافت جامعهشناختی نصر حامد ابوزید به مسئلۀ زن در جهان معاصر عرب. جامعه شناسی تاریخی, 13(1), 81-118. doi: .13.1.81
MLA
جان احمدی,فاطمه , افشاری فر,راضیه , و آقاجری,سید هاشم . "رهیافت جامعهشناختی نصر حامد ابوزید به مسئلۀ زن در جهان معاصر عرب", جامعه شناسی تاریخی, 13, 1, 1401, 81-118. doi: .13.1.81
HARVARD
جان احمدی,فاطمه,افشاری فر,راضیه,آقاجری,سید هاشم. (1401). 'رهیافت جامعهشناختی نصر حامد ابوزید به مسئلۀ زن در جهان معاصر عرب', جامعه شناسی تاریخی, 13(1), pp. 81-118. doi: .13.1.81
CHICAGO
فاطمه جان احمدی, راضیه افشاری فر و سید هاشم آقاجری, "رهیافت جامعهشناختی نصر حامد ابوزید به مسئلۀ زن در جهان معاصر عرب," جامعه شناسی تاریخی, 13 1 (1401): 81-118, doi: .13.1.81
VANCOUVER
جان احمدی,فاطمه,افشاری فر,راضیه,آقاجری,سید هاشم. رهیافت جامعهشناختی نصر حامد ابوزید به مسئلۀ زن در جهان معاصر عرب. جامعه شناسی تاریخی, 1401; 13(1): 81-118. doi: .13.1.81