دورۀ صفویه نقطۀ عزیمت ایرانیان برای بنیان نهادنِ دولتِ جدید شمرده شده که در آن نخستین حکومتِ مستقلِ ایرانی پس از اسلام تشکیل شد. اگرچه حکومت صفوی به طور نسبی از توانایی ایجاد نظم و کنترل خشونت و رسیدن به درجاتی از رشد و بالندگی برخوردار بود، اما دیری نپایید کهنظم و انسجام اجتماعی با بحران ها و چالش های عمیقی روبه رو شد و درنهایت رو به فروپاشی گذارد. این پژوهش می کوشد تا علل و زمینه های این امر را با استناد به شواهد و دلایل احصا شده از متون و منابع تاریخی، با روش تحلیلی و مقایسه ای و با توجه به الگوی حکومت طبیعی نورث و همکارانش واکاوی کند. یافته های پژوهش حاکی است ویژگی های حکومت صفوی در چهار مضمونِ «ناکامی در ائتلاف سازی پایدار»، «شکست در ایجاد تعادل میان نیروهای اجتماعی»، «ساخت شخصی، غیررسمی و یک‌جانبۀ قدرت سیاسی» و «اقتصاد سیاسی انحصاری و نقض حقوق مالکیت» با شاخص های اصلی حکومت طبیعی شکنندۀ نورث و همکاران هم‌خوانی دارد.
Eskandarbeig Turkmen (2003) History of the Abbasids, Correction by Iraj Afshar, Tehran: Amir Kabir.
Bastani Parisian, Mohammad Ibrahim (1362) Politics and Economics of the Safavid Era, Tehran: Safi Ali Shah Publishing.
.Abissab, Rula Jurdi,(2004) Converting Persia: Religion and Power in the Safavid Empire, I.B.Tauris & Co Ltd, London.
Babaie Sussan, Kathryn Babayan, Ina Baghdiantz-McCabe, Massumeh Farhad(2004) Slaves of the Shah, New Elites of Safavid Iran, London, I.B.Tauris & Co Ltd.
North, Douglass (1992). Transaction costs, institutions, and economic performance. San Francisco, CA: ICS Press. p. 5.
North, D. C (2005), Understanding the Process of Economic Change, Princton University press.
North, Douglass. Wallis, John, and Barry Weingast. "Violence and the Rise of Open Access Orders." Journal of Democracy. 2009. 20(1). 55–68.
بخشی استاد,موسی الرضا و حیدری,علی رضا . (1401). تحلیل نظم اجتماعی در دورۀ صفوی با تکیه بر نظریۀ حکومت طبیعی شکنندۀ نورث و همکاران. جامعه شناسی تاریخی, 13(1), 1-46. doi: .13.1.1
MLA
بخشی استاد,موسی الرضا , و حیدری,علی رضا . "تحلیل نظم اجتماعی در دورۀ صفوی با تکیه بر نظریۀ حکومت طبیعی شکنندۀ نورث و همکاران", جامعه شناسی تاریخی, 13, 1, 1401, 1-46. doi: .13.1.1
HARVARD
بخشی استاد,موسی الرضا,حیدری,علی رضا. (1401). 'تحلیل نظم اجتماعی در دورۀ صفوی با تکیه بر نظریۀ حکومت طبیعی شکنندۀ نورث و همکاران', جامعه شناسی تاریخی, 13(1), pp. 1-46. doi: .13.1.1
CHICAGO
موسی الرضا بخشی استاد و علی رضا حیدری, "تحلیل نظم اجتماعی در دورۀ صفوی با تکیه بر نظریۀ حکومت طبیعی شکنندۀ نورث و همکاران," جامعه شناسی تاریخی, 13 1 (1401): 1-46, doi: .13.1.1
VANCOUVER
بخشی استاد,موسی الرضا,حیدری,علی رضا. تحلیل نظم اجتماعی در دورۀ صفوی با تکیه بر نظریۀ حکومت طبیعی شکنندۀ نورث و همکاران. جامعه شناسی تاریخی, 1401; 13(1): 1-46. doi: .13.1.1
