Sociological Analysis of Obstacles to the Growth of the Capitalist Economy in Iran (Case study: the second half of Qajar period)

Document Type : Qualitative Research

Authors
Fardin Ghoreishi 1
Hosein Banifatemeh
Abbas Ghadimigheidari
Jamshid Torabi Aghdam 2
1 Professor, Faculty of Law and Political Science, University of Tehran
2 Ph.D. candidate of Sociology of Economics and Development, Faculty of Law and Social Sciences, University of Tabriz
Abstract
In this article, we tried to analyze administrative- Financial barriers of economic rationalization by utilizing the theoretical approach of Max Weber. In this regard, firstly, we analyzed the characteristics of the public finance organization based on the collective commitment (Liturgical) of the villages, ils (tribes) and guilds in the period Qajar. Then we studied components such as the domination of the livelihoods economy; the suppression of individualism and the expansion of the economy and the division of labor; the lack of competitiveness of the economy in the world system; the weak social mobility as the outcomes of the general tax system governing this period. In the end, based on research findings, the concept of Communal Rationalism has been presented as a theoretical modification with the historical particularity of Qajar Iran.



Keywords

Subjects

- آبراهامیان، یرواند (1389) ، تاریخ ایران مدرن، ترجمه‌ ابراهیم فتاحی، تهران، نشرنی.
- آدمیت، فریدون (1392)، اندیشه ترقی و حکومت قانون (عصر سپهسالار)، تهران، انتشارات خوارزمی، چاپ چهارم.
- اسکاچپول، تدا (1388)، بینش و روش در جامعه شناسی تاریخی، ترجمه هاشم آقاجری، تهران، نشر مرکز.
- اشرف، احمد (1359)، موانع تاریخی رشد سرمایه‌داری در ایران دوره‌ قاجاریه، تهران، نشر زمینه.
- ببی، ارل (1386)، روشهای تحقیق در علوم اجتماعی، ترجمه رضا فاضل، تهران، نشر سمت.
- بندیکس، راینهارد (1382)، سیمای فکری ماکس وبر، ترجمه محمود رامبد، تهران، انتشارات هرمس.
- پطروشفسکی، ا. پ (1344)، کشاورزی و مناسبات ارضی ایران در عهد مغول، ترجمه کریم کشاورز، جلد 1و2، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
- تاپر، ریچارد (1391)، قبایل در قرون هیجدهم و نوزدهم، در تاریخ ایران کمبریج جلد هفتم قسمت دوم قاجاریه، ویراستاران پیترآوری، گاوین هامبلی و چارلز ملویل، ترجمه تیمور قادری، تهران، نشر مهتاب، چاپ سوم.
- تامسون (1362)، جمعیت ایران در سال 1867م، در تاریخ اقتصادی ایران (عصر قاجار 1332-1215 ه.ق)، ویراستار چارلز عیسوی، ترجمه یعقوب آژند، تهران، نشر گستره.
- توحید لو، سمیه (1394)،حیات اقتصادی ایرانیان در دوره‌ی مشروطه، تهران، نشر هرمس.
- جمالزاده، محمد‌علی (1392)، گنج شایگان (اوضاع اقتصادی ایران)، تهران، انتشارات سخن، چاپ چهارم.
- چلبی، مسعود و غلامرضا عظیمی (1387)، مطالعه تطبیقی – تاریخی رابطه ساختار سیاسی با توسعه اقتصادی (ایران، چین و ژاپن 1920- 1800)، تهران، مجله انجمن جامعه شناسی ایران، دوره هشتم، شماره 1.
- دمین، آ. ای (1362)، بهره مالکانه (1950)، در تاریخ اقتصادی ایران (عصر قاجار 1332-1215 ه.ق)، ویراستار چارلز عیسوی، ترجمه یعقوب آژند، تهران، نشر گستره.
- رجب زاده، احمد (1373)، تحلیل جامعه شناختی از توسعه نیافتگی: بررسی تطبیقی – تاریخی ایران و ژاپن، دانشگاه تربیت مدرس، پایاننامه دکتری جامعه شناسی.
- رضایی، عبدالعلی (بی تا)، روند شکل‌گیری اصناف و تحول سازمان صنفی در ایران، رسانه، تهران، سال هشتم، شماره چهارم.
- روستایی، محسن (1387)، آخرین فرمان ناصرالدین شاه قاجار (در حذف مالیات صنف قصاب و خباز)، کتاب ماه تاریخ و جغرافیا، تهران.
- سریع القلم، محمود (1395)، عقلانیت و توسعه یافتگی ایران، تهران، نشر فرزان روز.
- سیف، احمد (1394)، قرن گمشده، اقتصاد و جامعه ایران در قرن نوزدهم، تهرن، نشر نی.
- شوستر، مورگان (1294)، اختناق ایران، ترجمه ابوالحسن موسوی شوشتری جزائری، نشر حبل‌المتین، کلکته.
- عضدانلو، حمید (1388)، ماکس وبر و عقلانیت مدرن، ماهنامه اطلاعات سیاسی – اقتصادی، فروردین و اردیبهشت 1388، شماره 259 و 260.
- علمداری، کاظم (1380)، چرا ایران عقب ماند و غرب پیش رفت؟تهران، نشر توسعه، چاپ ششم.
- عیسوی، چارلز (1362)، تاریخ اقتصادی ایران (عصر قاجار 1332-1215 ه.ق)، ترجمه یعقوب آژند، تهران، نشر گستره.
- فاضلی، نعمت الله ، سلیمانی قره‌گل، هادی (1391)، نقش روشنفکران اواخر دوره قاجار در شکل گیری نخستین دولت مدرن در ایران، تهران، مجله جامعه شناسی تاریخی، دوره 4، شماره 2.
- فلور، ویلم (1392)، جایگاه اصناف در نظام سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران از دوران صفویه تا انقلاب اسلامی، ترجمه دکتر حمید حاجیان پور و زینب تاجداری، فصلنامه پارسه، سال 13، شماره 20.
- فلور، ویلم (1394)، تاریخچه مالی-مالیاتی ایران از صفویه تا پایان قاجاریه، ترجمه مرتضی کاظمی یزدی، تهران، نشر تاریخ ایران.
- فوران، جان (1388)، مقاومت شکننده :تاریخ تحولات اجتماعی ایران از سال 1500 میلادی مطابق با 879 شمسی تا انقلاب، ترجمه‌ احمد تدین، تهران، نشر خدمات فرهنگی رسا.
- قریشی و همکاران (1396)، تحلیل جامعه‌شناختی موانع اداری- مالی عقلانی‌سازی اقتصاد ایران در دوره ناصری (مطالعه موردی دوره زمامداری میرزا تقی خان امیرکبیر )، دوفصلنامه جامعه‌شناسی اقتصادی و توسعه، سال ششم، شماره سوم، بهار و تابستای ،1396، صفحات 39-62.
- کاتوزیان، محمد علی همایون(1387)، تضاد دولت و ملت: نظریه ی تاریخ و سیاست در ایران، ترجمه علیرضا طیب، تهران نشر نی، چاپ پنجم.
- کاتوزیان، محمدعلی همایون(1372)، اقتصاد سیاسی ایران (از مشروطیت تا پایان سلسله‌ی پهلوی)، ترجمه محمدضا نفیسی و کامبیز عزیزی، تهران، نشرمرکز، چاپ سوم.
- کاتوزیان، محمدعلی همایون(1388) ، نه مقاله در جامعه شناسی تاریخی ایران، نفت و توسعه‌ی اقتصادی، ترجمه علیرضا طیب، تهران نشر مرکز.
- گوبینو، ژوزف آرتور (1383)، سه سال در آسیا: سفرنامه کنت دوگوبینو (1858-1855)، ترجمه عبدالرضا هوشنگ مهدوی، تهران، نشر قطره.
- لمبتون، آن کاترین سواین (1393)، مالک و زارع در ایران، ترجمه منوچهر امیری، تهران، انتشارات علمی و فرهنگی، چاپ پنجم.
- مستوفی، عبدالله (1388)، شرح زندگانی من یا تاریخ اجتماعی و اداری دوره قاجاریه، جلد 1و 2 و 3، تهران انتشارات زوار، چاپ ششم.
- ملکم، جان (1380)، تاریخ کامل ایران، ترجمه میرزا اسماعیل حیرت، تهران، انتشارات افسون، چاپ اول.
- مینورسکی، ولادیمیر فیودورویچ (1334)، سازمان اداری حکومت صفوی، تهران، نشر زوار.
- وبر، ماکس (1384) روش‌شناسی علوم اجتماعی، ترجمه حسن چاوشیان ، انتشارات مرکز ، چاپ دوم.
- وبر، ماکس (1384)، اقتصاد و جامعه، ترجمه عباس منوچهری، مهرداد ترابی نژاد و مصطفی عماد زاده، تهران، انتشارات سمت.
منابع و ماخذ انگلیسی
historical sociology
Volume 11, Issue 2
March 2021
Pages 229-252