تحلیل اوضاع اقتصادی‌‌- سیاسی دورۀ اشکانی (43 میلادی تا 208 میلادی) براساس مطالعۀ مسکوکات نقرۀ گودرز دوم و خسرو دوم ضرب ضرابخانۀ هگمتانه با استفاده از روش PIXE

دوره 7، شماره 3
مهر 1395
صفحه 301-216

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری، گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

2 استاد گروه باستان‌شناسی، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 استادیار گروه فیزیک دانشگاه بوعلی‌سینای همدان، ایران

چکیده
بی‌‌شک مسکوکات اشکانی یکی از مهم‌ترین منابع دست اول پژوهش تاریخ ‌‌ایران از سده 3 ق. م تا پایان فرمان‌روایی اشکانیان در سال 224م. به‌شمار می‌‌رود. خیل سکه‌‌های برجای‌مانده بالغ‌بر چهارصد‌‌سال حکومت، شاهد بی‌نظیری است که با شیوه و تأثیر متنوع، اطلاعاتی درمورد توالی شاهان، تشکیلات ضرابخانه‌‌ها، شرایط سیاسی و اقتصادی، نوع پوشاک و... ‌‌دراختیار می‌‌گذارند.
در این پژوهش، نتایج آنالیز عنصری نُه نمونه سکۀ نقرۀ یک درهمی متعلق به گودرز دوم و 6 عدد سکه متعلق به خسرو دوم به‌وسیلۀ دستگاه PIXE بیانگر میزان بالای نقره در سکه‌‌های گودرز ‌‌دوم و کاهش چشمگیر درصد خلوص نقره در مسکوکات خسرو دوم است. تحلیل اقتصادی– سیاسی دورۀ اشکانی نشان می‌‌دهد که این میزان بالای نقره در سکه‌‌های گودرز دوم به توان بالای اقتصادی اشکانیان در این مقطع زمانی اشاره داشته و علت کاهش چشمگیر درصد خلوص نقره در دورۀ خسرو دوم را باید در آغاز جنگ‌های پنج سالۀ ایران و روم جست‌وجو کرد که در پایان به شکست ایرانیان و تصرف مجدد تیسفون به‌دست رومیان در اواخر سال 197م. انجامید.

کلیدواژه‌ها