1- استادیار گروه تاریخ ، zandiyehh@yahoo.com
2- کارشناسی ارشد تاریخ گرایش اسناد و مدارک آرشیوی و نسخه شناسی
چکیده: (1770 مشاهده)
اسناد بهعنوان یکی از منابع دست اول، نقش مهمی در پژوهشهای تاریخی دارند. در این میان، اسناد متعه بهعنوان اسناد شرعی برآمده از فقه اسلامی، اصول و چارچوب معینی دارند که اطلاعات فراوانی در زمینۀ فرهنگ، اجتماع، اقتصاد و آداب و رسوم مردمان گذشته ارائه میدهند. پرسش اصلی پژوهش حاضر این است که متعهنامههای دورۀ پهلوی اول از نظر شکلی و محتوایی دارای چه ساختاری هستند؟ و قوانین جدید چه تأثیری بر محتوای این اسناد گذاشتهاند؟ مدعای اصلی پژوهش براساس بررسی اسناد، بر این اساس قرار گرفت که متعهنامههای نیمۀ اول دورۀ سلطنت پهلوی اول، از نظر شکل و هم محتوا، متأثر از قوانین شرعی و عرفی، سنت سندنویسی دوران قاجار و همچنین براساس جایگاه اجتماعی و طبقاتی افراد تنظیم و تحریر میشدهاند. اما در نیمۀ دوم سلطنت پهلوی اول، با تصویب قوانین جدید مربوط به ازدواج، جنبههای فقهی این اسناد همچنان باقی و بر جنبههای عرفی و قانونی آنها افزوده شد؛ دوم آنکه تغییراتی در ساختار محتوایی این اسناد بهوجود آمد، اما از نظر شکلی همچنان مانند گذشته بود. بهمنظور اثبات مطالب فوق، لازم دانسته شد که این اسناد از نظر محتوایی و شکلی، بررسی و همچنین تأثیر قوانین جدیدِ دورۀ رضاشاه بر این اسناد، مشخص شود.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
تاریخ انتشار: 1401/6/31