Allahyari H, Afkhami Amaleh Qashqai P, Hatami A H. The role of urban society and western urban planning in the continuity and evolution of physical-spatial of Tehran in the Nasserite era. JHS 2022; 13 (2) :25-54
URL:
http://jhs.modares.ac.ir/article-25-49883-fa.html
1- استادیار گروه تاریخ، دانشگاه خلیج فارس ، hasanallahyari@gmail.com
2- دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه خلیج فارس بوشهر
3- استادیار گروه تاریخ، دانشگاه بینالمللی امام خمینی(ره)
چکیده: (2094 مشاهده)
شهرسازی تهران تا دورۀ ناصرالدینشاه همچنان به شیوۀ شهرسازی دورۀ صفوی ادامه یافته بود. این شیوه تنها جوابگوی نیازهای یک شهر سنتی در ابعاد مختلف اجتماعی، اقتصادی و سیاسیِ محدود بود. اما از دوران ناصرالدینشاه تهران بهعنوان پایتخت ایران در دورۀ قاجاریه و در مواجهه با دنیای غرب به بستری برای تحولات در زمینۀ شهرسازی و الگویی برای دیگر شهرهای ایران در این زمینه تبدیل شد؛ هرچند این تحولات در شکل خالص غربی وارد شهر مذکور نشد و در نمودی ترکیبی و متأثر از جامعۀ سنتی ایرانی نمایان شد. ازاینرو مسئلۀ پژوهش حاضر بررسی چگونگی تأثیر شهرسازی غربی و جامعۀ شهری تهران در تداوم و تحول کالبدی ـ فضایی شهر مذکور در دورۀ ناصری است. این تحقیق با تکیه بر روش توصیفی ـ تحلیلی به بررسی مسئلۀ مزبور پرداخته است. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که بخش کالبدی شهر تهران در دورۀ ناصرالدینشاه متأثر از تمدن غربی وارد مرحلۀ جدیدی شد. این تغییراتِ کالبدی ـ فضایی صرفاً تحتتأثیر دنیای مدرن غرب صورت نگرفت؛ بلکه نیروهای اجتماعی، فرهنگی و هنری بومی و سنتی، تأثیرات جدید را با معماری ایرانی ترکیب کردند. تحولات مزبور از یک جهت در شیوۀ نوسازیِ شهری در ابعاد مختلف و از جهت دیگر در بُعد کمیتی و رشد و زایش و تکثیر عناصر شهر محقق شد. در این بین کارویژههای برخی از عناصر شهری تهران مطابق با نیازهای جدید تغییر کرد.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
تاریخ انتشار: 1400/12/10