Shariati S, Faryabi A. Historical Sociology of Bad Governance in Iran
Content Analysis of the Living Experience of Iranian Economic Managers in the Second Pahlavi Period According to Harvard Oral History. JHS 2022; 13 (2) :277-300
URL:
http://jhs.modares.ac.ir/article-25-46245-fa.html
شریعتی شهروز، فاریابی عادل. جامعهشناسی تاریخی ناکارآمدی طرحهای توسعه در ایران
تحلیل محتوای تاریخ شفاهی هاروارد در تجربۀ زیستۀ کارگزاران توسعۀ ایران (1340ـ1357ش). جامعهشناسی تاریخی. 1400; 13 (2) :277-300
URL: http://jhs.modares.ac.ir/article-25-46245-fa.html
1- دانشیار گروه علوم سیاسی دانشگاه تربیت مدرس ، shariati@modares.ac.ir
2- دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه تربیت مدرس
چکیده: (2265 مشاهده)
مروری بر تاریخ طرحهای توسعۀ ایران در دورۀ سلطنت محمدرضا پهلوی بیانگر این نکته است که فرایند سیاستگذاری توسعه در ایران دچار آشفتگیهای فراوانی بوده است و حتی بهنظر میرسد کنشگران و کارگزاران توسعۀ اقتصادی ایران به استناد شواهدی که در این مقاله نشان داده میشود، نتوانسته بودند این معضلات را بهدرستی شناسایی کنند. این نوشتار با روششناسی مبتنیبر جامعهشناسی تاریخی و در چارچوب نظری تلفیقی از آموزههای نظریۀ رانتیریسم و پاترمونیالیسم کوشیده است تا نشان دهد چگونه برنامههای توسعه در ایران ناکام میماند. مقاله نشان میدهد شیوۀ حکمرانی متأثر از درآمدهای نفتی در اقتصاد سیاسی و مناسبات پدرسالار در فرهنگ سیاسی، درمجموع موجب میشد کنشگران توسعۀ ایران بدون فهم مسائل اساسی جامعه و الزام خود به پاسخگویی، نتوانند از فرصتها و ظرفیتها برای بهبود حکمرانی، در کشور استفاده کنند. مقاله در پاسخ به این پرسش که مهمترین علتهای ناکارآمدی طرحهای توسعه در ایران طی دو دهۀ پایانی سلطنت محمدرضا پهلوی ناظر بر چه مشکلاتی بوده است؟ با روش تحلیل محتوای تاریخ شفاهی هاروارد، برمبنای تجربۀ زیسته جمعی از کارگزاران توسعه کشور و با گزینش، کدگذاری و طبقهبندی گویههای انتقادی کارگزاران اقتصادی در پروژۀ تاریخ شفاهی هاروارد، این فرضیه را مورد آزمون قرار میدهد که بهنظر میرسد عدم موفقیت پیشبرد پروژۀ توسعۀ ایران در زمان محمدرضا پهلوی، در بیتوجهی به مبارزه با مفاسد اداری، بیانضباطی اداری، مداخلۀ مستمر در امور دولت، ضعف سیاستگذاری و برنامهریزی اقتصادی و در عین حال تضعیف مداوم نهادها، نخبگان سیاسی و نیروهای اجتماعی ریشه داشته است.
نوع مقاله:
مقالات علمی پژوهشی |
موضوع مقاله:
تاریخ انتشار: 1400/12/10