دوره 8، شماره 2 - ( 1395 )                   جلد 8 شماره 2 صفحات 128-105 | برگشت به فهرست نسخه ها

XML English Abstract Print

Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Sanati F. An evaluation and Cristicism of Neo-Marxistic Development paradism via Socio-historical Development in Iran. JHS 2016; 8 (2) :105-128
URL: http://jhs.modares.ac.ir/article-25-3791-fa.html
صنعتی فریبا. ارزیابی و نقد پارادایم نئومارکسیستی توسعه (با تأکید بر جامعه‌شناسی تاریخی توسعه در ایران). جامعه‌شناسی تاریخی. 1395; 8 (2) :105-128

URL: http://jhs.modares.ac.ir/article-25-3791-fa.html

ارزیابی و نقد پارادایم نئومارکسیستی توسعه (با تأکید بر جامعه‌شناسی تاریخی توسعه در ایران)
فریبا صنعتی
دانشجوی دکتری تاریخ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات گروه تخصصی تاریخ
چکیده:   (9458 مشاهده)
عوامل تاریخی مؤثر بر توسعه‌نیافتگی ایران از دغدغه‌های همیشگی محققان ایرانی بوده است. رویکرد نئومارکسیستی و نظریه وابستگی یکی از رویکردهای رایج در بررسی موانع تاریخی توسعه در ایران است. هدف این مقاله بررسی و ارزیابی این رویکرد به‌ویژه قرائت جان فوران از آن در تحلیل توسعه‌نیافتگی تاریخی ایران است. رویکرد نئومارکسیستی به توسعه در واقع تلاشی برای بسط مارکسیسم کلاسیک برای تحلیل روند توسعه سرمایه‌داری و پیامدهای آن برای اقتصادهای توسعه‌نیافته است. نظریه وابستگی با وجود شباهت‌های اصلی در قیاس با رویکردهای نئومارکسیستی، این مزیت را دارد که همه چیز را به اقتصاد جهانی و جایگاه کشورها در نظام جهانی سرمایه‌داری فرو نمی‌کاهد و می‌کوشد شرایط و ساخت اجتماعی، فرهنگی و ایدئولوژیک کشورهای مورد بررسی را نیز در تحلیل خود برجسته کند. در تحلیل پژوهش‌های انجام‌شده براساس نظریه وابستگی در ایران وجوه غایت‌انگارانه و دترمینیستی این تحلیل‌ها مورد نقد قرار گرفت. آن‌ها در تحلیل رابطه میان کشورهایی مانند ایران با نظام جهانی دچار تناقض هستند و نیز تحلیل دقیقی از نیروهای اجتماعی و سیاسی در ایران ترسیم نمی‌کنند. فقدان طرحی بدیل برای توسعه از مهم‌ترین مشکلات این رویکرد است. در تحلیل پژوهش فوران نکته مهم ناکامی او در تلاش برای پل‌زدن میان تحلیل مبتنی بر جزئیات از ساخت اجتماعی- اقتصادی ایران با مفاهیم کلان نظریه وابستگی است.    
واژه‌های کلیدی: واژگان کلیدی: نظریه نئومارکسیستی، نظریه وابستگی، نظام جهانی اقتصاد، کشورهای پیرامونی، توسعه‌نیافتگی تاریخی ایران
متن کامل [PDF 309 kb]   (8505 دریافت)    
نوع مقاله: سایر مقالات | موضوع مقاله: تاریخ
انتشار: 1395/7/1
ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA
بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.