دوره 12، شماره 2 - ( 1399 )
جلد 12 شماره 2 صفحات 36-1 |
برگشت به فهرست نسخه ها
1- دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه تربیت مدرس ، Email: aghajari@modares.ac.ir
2- دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه تربیت مدرس
3- دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس
2- دانشیار گروه تاریخ، دانشگاه تربیت مدرس
3- دانشجوی دکتری تاریخ ایران اسلامی، دانشگاه تربیت مدرس
چکیده: (2476 مشاهده)
چکیده
زندان یکی از کهنترین اشکال تنبیه و برجستهترین مکانِ طرد در تاریخ جوامع بشری است که تشکیلات بیرونی و سازوکار درونی آن، از جامعه ای به جامعۀ دیگر و از دورهای به دورۀ دیگر تغییر می کرده است. اشکال مختلف زندان و موقعیت برجستۀ مکان زندان در ساختار کالبدی شهرهای ایرانی ـ اسلامی و استفادۀ مکرر از مجازات حبس درمورد محکومان در تاریخ ایران در قرون پنجم و ششم هجری، این پرسش را برمی انگیزاند که زندان در کجای نظام حقوقی ـ قضائی قرار می گرفت و سازوکار درونی آن چگونه بوده است. مقالۀ حاضر بر آن است با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با الهام از مطالعات میشل فوکو، به بررسی نظام زندان و حبس بپردازد و توصیفی کامل از آن در دورۀ مزبور ارائه کند. در پایان، چنین نتیجه گرفته شد که زندان به مثابۀ مکانِ طردْ در دل یک شبکه بندی دقیق فضای شهری و قلمروی قرار داشت که از طریق جای دادن زندانیان به بهترین شیوۀ تقسیم بندی های دوتایی و توزیع تفاوت گذارانۀ زندانیان را بازنمایی میکرد. زندانیان محاکم حقوقی ـ قضائی بر اساس جرم، نوع و میزان محکومیت، جنسیت، سن، جایگاه تشکیلاتی و غیره، تنها با گذراندن دوران محکومیت و یا استفاده از سایر ابزارهایی که نظام حقوقی ـ قضائی مبتنی بر فقه اسلامی در اختیار او می گذاشت، قادر به بازگشت به جامعه بود؛ اما زندانیان سیاسی ـ امنیتی که به ارادۀ قدرت سیاسی گرفتار حبس شده بودند، اگر تا مرگ در حبس نمی ماندند، آزادی شان در گرو عفو یا مرگ حاکم و سلطان بود.
زندان یکی از کهنترین اشکال تنبیه و برجستهترین مکانِ طرد در تاریخ جوامع بشری است که تشکیلات بیرونی و سازوکار درونی آن، از جامعه ای به جامعۀ دیگر و از دورهای به دورۀ دیگر تغییر می کرده است. اشکال مختلف زندان و موقعیت برجستۀ مکان زندان در ساختار کالبدی شهرهای ایرانی ـ اسلامی و استفادۀ مکرر از مجازات حبس درمورد محکومان در تاریخ ایران در قرون پنجم و ششم هجری، این پرسش را برمی انگیزاند که زندان در کجای نظام حقوقی ـ قضائی قرار می گرفت و سازوکار درونی آن چگونه بوده است. مقالۀ حاضر بر آن است با رویکردی توصیفی ـ تحلیلی و با الهام از مطالعات میشل فوکو، به بررسی نظام زندان و حبس بپردازد و توصیفی کامل از آن در دورۀ مزبور ارائه کند. در پایان، چنین نتیجه گرفته شد که زندان به مثابۀ مکانِ طردْ در دل یک شبکه بندی دقیق فضای شهری و قلمروی قرار داشت که از طریق جای دادن زندانیان به بهترین شیوۀ تقسیم بندی های دوتایی و توزیع تفاوت گذارانۀ زندانیان را بازنمایی میکرد. زندانیان محاکم حقوقی ـ قضائی بر اساس جرم، نوع و میزان محکومیت، جنسیت، سن، جایگاه تشکیلاتی و غیره، تنها با گذراندن دوران محکومیت و یا استفاده از سایر ابزارهایی که نظام حقوقی ـ قضائی مبتنی بر فقه اسلامی در اختیار او می گذاشت، قادر به بازگشت به جامعه بود؛ اما زندانیان سیاسی ـ امنیتی که به ارادۀ قدرت سیاسی گرفتار حبس شده بودند، اگر تا مرگ در حبس نمی ماندند، آزادی شان در گرو عفو یا مرگ حاکم و سلطان بود.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |