جستجو در:
دوره 13، شماره 2 - ( 1400 )
جلد 13 شماره 2 صفحات 140-109 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Dalir N. The concept of Zellul-lahi (Shadow of God) in the era of Nader Shah and socio-political Evolution: Based on the emergence of the
new “knowledge-power inter-relationship”. JHS 2022; 13 (2) :109-140
URL: http://jhs.modares.ac.ir/article-25-57246-fa.html
URL: http://jhs.modares.ac.ir/article-25-57246-fa.html
دلیر نیره. مفهوم ظل‌اللهی در عصر نادرشاه و تحولات اجتماعی ـ سیاسی براساس تکوین مناسبات جدید دانش ـ قدرت. جامعه‌شناسی تاریخی. 1400; 13 (2) :109-140
دانشیار تاریخ ایران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، dalirnh@gmail.com
چکیده: (2413 مشاهده)
مفاهیم متعددی جهت توجیه حکومت خلق شده و نظام دانش که اغلب توسط علمای دینی تولید می‌شد، تلاش کرده است آن را متناسب با شرایط تاریخی در ارتباط با خداوند تعریف و تثبیت کند. مفهوم ظل‌الله یکی از این مفاهیم است که در قالب نظام باورها برای حاکمان تعریف شده و به‌کار رفته است. این مفهوم اغلب در پیوند با مفاهیم مشروعیت‌بخش دیگر چون فره ایزدی و ... به یک معنا درنظر گرفته شده درحالی‌که به گسست‌های معنایی آن در بستر تاریخی توجه نشده است. بنابراین این پژوهش به‌دنبال پاسخ به این پرسش است که مفهوم ظل‌اللهی در زمانۀ نادرشاه در نظام دانش ـ قدرت چگونه تعریف شده و چه کارکردی داشته است؟ این پژوهش با استفاده از مباحث نظری دانش ـ قدرت فوکو و رویکرد «تاریخ مفهوم» به تبیین مفهوم ظل‌اللهی، در عصر نادرشاه و پیامدهای آن خواهد پرداخت. نتایج این پژوهش نشان از آن دارد که در عصر نادری گسستی در نظام دانش صورت گرفته و دیوان‌سالاران مورخ به‌عنوان تولیدکنندگان دانش تلاش کردند با توجه به جدایی نادر از نظام مشروعیت‌ساز عصر صفوی برای او جایگاه متفاوتی تعریف کنند. به همین دلیل مفهوم ظل‌الله در این عصر به‌معنای موقعیتی مستقل و در ارتباط مستقیم با خدا در نظام دانش و قدرت تبیین شده و برای نادر به‌کار رفته است. این نظام جدید دانش ـ قدرت که در عصر نادری شکل گرفت، بعدها به تغییری بزرگ در تاریخ ایران منجر شد و در تحولات و تطورات نظم اجتماعی ـ سیاسی ایران یاری رساند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |