دوره 13، شماره 2 - ( 1400 )                   جلد 13 شماره 2 صفحات 216-179 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Rasekh K A, sadatsharifi F, Khoddamy A. Analysis of Economic power in the Qajar era from the perspective of Michael Mann's sources of social power. JHS 2022; 13 (2) :179-216
URL: http://jhs.modares.ac.ir/article-25-53280-fa.html
راسخ کرامت الله، سادات شریفی فرید، خدامی علیرضا. واکاوی قدرت اقتصادی در دوران قاجار از دیدگاه منابع قدرت اجتماعی مایکل مان. جامعه‌شناسی تاریخی. 1400; 13 (2) :179-216

URL: http://jhs.modares.ac.ir/article-25-53280-fa.html


1- دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم ، Krasekh@gmail.com
2- دانشجوی دکترای جامعه‌شناسی سیاسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم
3- استادیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد جهرم
چکیده:   (1730 مشاهده)
هدف پژوهش بررسی قدرت اقتصادی در دوران قاجار در چارچوب رویکرد قدرت اجتماعی چهارگانۀ مایکل مان است. مایکل مان چهار منبع قدرت را از یکدیگر متمایز می‌کند: سیاسی، ایدئولوژیک، نظامی و اقتصادی. نوع پژوهش کیفی و روش آن کتابخانه‌ای است. این روش با استفاده از شیوۀ تحلیلی مایکل مان و سنجش منابع قدرت اجتماعی با چهار شاخص قدرت انجام‌گرفته است. فرض اصلی پژوهش این است که منابع قدرت در عصر قاجار نیز چهارگانه است. قدرت اقتصادی یکی از مهم‌ترین منابع قدرت در عصر قاجار است. منابع چهارگانه قدرت و به‌تبع آن عاملیت اجتماعی این منابع قدرت، یعنی دربار، روحانیون، رؤسای ایلات و عشایر و تجار در ارتباط نزدیک و مستمر با یکدیگر قرار داشتند. یافته‌های پژوهش نشان داد، نمایندگان اجتماعی قدرت اقتصادی، تجار، تلاش داشتند، استقلال خود را در تعامل و تقابل با نمایندگان دیگر منابع قدرت اجتماعی مانند دربار، روحانیون و سران ایلات و عشایر حفظ کنند. این‌گونه درگیری‌ها به هم‌پوشانی عاملان اجتماعی دو منبع قدرت اقتصادی و ایدئولوژیک، تجار و روحانیون، منجر شد. انقلاب مشروطه و جنبش تنباکو نتیجۀ نهایی هم‌پوشانی و به‌دنبال آن همکاری عاملیت اجتماعی این دو منبع قدرت اقتصادی و ایدئولوژیک در تقابل با قدرت سیاسی بود.
متن کامل [PDF 711 kb]   (776 دریافت)    
نوع مقاله: مقالات علمی پژوهشی | موضوع مقاله: تاریخ
انتشار: 1400/12/10

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.