1- دانشجوی دکتری تاریخ اسلام دانشگاه اصفهان، اصفهان.
2- استاد گروه تاریخ دانشگاه اصفهان، اصفهان، ، m.chelongar@ltr.ui.ac.ir
3- دانشیار گروه تاریخ دانشگاه اصفهان، اصفهان.
چکیده: (67 مشاهده)
قیامها و مبارزات ضد استعماری شیعیان در برابر حضور پرتغالیها در سواحل جنوبی خلیج فارس از رویدادهای مهم سده دهم و یازدهم هجری به شمار میرود. شیعیان این مناطق در نتیجه اقدامات پرتغالیها در تنگنای شدیدی قرار گرفتند و بیش از سایر گروهها دچار ظلم و بیعدالتی شدند. از این رو، شورش و قیام را به عنوان یک شیوه مقابله برای تضعیف و اخراج پرتغالیها استفاده نمودند. کاربست نظریه «کنش جمعی» چارلز تیلی که به قیامها، شورشها و جنبشهای سیاسی و اجتماعی در هر مکان و زمان اشاره دارد، میتواند نقش مهمی در ارائه نگاهی جدید به موضوع مورد بحث داشته باشد.از این رو، نگارندگان این پژوهش درصدد بودهاند تا از روش توصیفی – تحلیلی و با تکیه بر نظریه کنش جمعی چارلز تیلی، عوامل تاثیرگذار در شکلگیری مبارزات ضد استعماری شیعیان سواحل جنوبی خلیج فارس را احصاء و بازشناسی کنند. نتایج پژوهش حاکی از آن است استمرار ظلم و تضعیف حیات اقتصادی در تشخیص منافع، نقش هویت دینی و مذهبی مشترک با مردم و قدرتهای منطقهای به عنوان سازمان جنبش، استفاده از ظرفیت سیاسی و نظامی قدرتهای موجود به عنوان منبع بسیج، بهرهجویی از معادلات و منازعات منطقهای به عنوان فرصت و خشونت و سرکوب بومیان، شرایط تسهیل کننده مبارزات و قیامهای شیعیان سواحل جنوبی خلیج فارس را نشان میدهد.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
تاریخ