دانشیار گروه موسیقی، دانشکده هنر و معماری، دانشگاه گیلان ، nargeszakeri@yahoo.com
چکیده: (1827 مشاهده)
جامعۀ موسیقی ایران در دورههای مختلف تاریخی کنشها و تقابلهایی را تجربه کرد و نسبت به سایر حرفهها و گروههای اجتماعی تعارضات بیشتری را ازسر گذراند. تقابلهای موسیقیدانان با سایر نهادهای جامعه ازجمله حکومت، مذهب، مردم و حتی تقابلهای درونگروهی موسیقیدانان در دورههای مختلف با شدت و ضعفهایی جلوه یافت. مسئلۀ اصلی در تحقیق حاضر، یافتن انواع تقابلهای اجتماعی جامعۀ موسیقایی قرون نخستین اسلامی (دورۀ اموی و عصر اول عباسی) است. در قرون اولیۀ اسلامی، در پی حمایت و توجه طبقات مختلف جامعه و در رأس آن، خلفای اسلامی، دورهای درخشان در تاریخ موسیقی رقم خورد. هدف از تحقیق حاضر شناسایی و تحلیل گونههایی از تقابلهای درونگروهی و برونگروهی مبتنی بر نظریۀ تقابل اجتماعی در این دوران است. پرسش اصلی مقالۀ حاضر این است که جامعۀ موسیقی قرون نخستین اسلامی با چه تقابلهای اجتماعیای درگیر بوده است؟ به علاوه، این تقابلها به چند گروه قابل تفکیک هستند؟ نتایج حاصل از این تحقیق نشان میدهد که لایههای درگیر تقابلها با موسیقیدانان در دو شاخۀ عمدۀ درونگروهی و برونگروهی جای دارند. همچنین، تقابلات درونگروهی موسیقیدانان، ازجمله طبقهبندی آنها، تقابل بین سنتگرایان و نوگرایان، مسابقات و مناظرات و نقد و داوری موجب بالندگی و پویایی جامعۀ موسیقایی آن روزگار شد. این تحقیق به روش توصیفی ـ تحلیلی انجام شده و گردآوری دادهها از طریق رجوع به منابع کتابخانهای صورت گرفته است.
نوع مقاله:
پژوهشی اصیل |
موضوع مقاله:
تاریخ انتشار: 1401/12/28