دوره 13، شماره 1 - ( 1400 )                   جلد 13 شماره 1 صفحات 296-255 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:

Ghasemi A, Ahmadi F, Imani Jajarmi H. Population of Isfahan between the 10th to 13th centuries AH / 16 to 19 AD. JHS 2021; 13 (1) :255-296
URL: http://jhs.modares.ac.ir/article-25-50262-fa.html
قاسمی علی، احمدی فرج اله، ایمانی جاجرمی حسین. جمعیت اصفهان بین سده های 10 تا 13 ق/ 16 تا 19 م. جامعه‌شناسی تاریخی. 1400; 13 (1) :255-296

URL: http://jhs.modares.ac.ir/article-25-50262-fa.html


1- استادیار گروه تاریخ دانشگاه شهید چمران اهواز ، a.ghasemi@scu.ac.ir
2- دانشیار گروه تاریخ دانشگاه تهران
3- دانشیار دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران
چکیده:   (2662 مشاهده)
داده ­های منابع تاریخی دارای ناهمگونی، تناقض و ابهام زیادی در فهم تغییرات جمعیتی اصفهان بین سده­های 10 تا 13 ق/ 16 تا 19 م هستند. ازاین‌­رو، مقالۀ حاضر با رویکردی تاریخی و روش تحلیلی - مقایسه ­ای درپی شناخت و بازنمایی تغییر و تحولات جمعیتی این شهر در طی سده ­های مذکور بوده است. نتایج­ به ­دست آمده به شرح ذیل است: نخست، کوچ­ های به خارج از شهر اصفهان که ناشی از عوامل منفی ­ایی مانند کشتار، بیماری و قحطی بود و نیز کوچ ­هایی که از خارج به پایتخت صفویه انجام می ­شد و تحت‌تأثیر جاذبه ­های مثبت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی شهر اصفهان قرار داشت، عامل اصلی کاهش و افزایش جمعیت این شهر در طی سده ­های10 تا 13­ ق/16تا 19م بوده است. دوم، طبق یک برآورد تقریبی، شیب کلی میزان نفوس اصفهان بین آغاز سدۀ 10 ق تا اوان سدۀ 12 ق/16 تا 18م افزایشی بوده و پس از سقوط دولت صفویه، تا پایان سدۀ 19م/13 ق، دچار نوسانات شدید و کاهش معناداری شده است. سوم، تراکم اصلی جمعیت شهر در محله­ های شمال ­غرب تا جنوب ­غرب متمرکر بوده است. چهارم، کوچ طیف ­هایی با خاستگاه ­های اجتماعی ـ جغرافیایی بسیار متنوع به شهر اصفهان، نشانه ­ای از نبود برنامه و نیاز مشخص نظام اقتصادی و ضعف لایه ­های میانی قشربندی اجتماعی به‌منزلۀ گروه اصلی حامل صورت­بندی سرمایه ­داری در طی سده ­های یاد شده است؛ درنتیجه این مسئله حاکی از تمایل شکل­ بندی اجتماعی ـ اقتصادی پایتخت صفویه جهت حفظ ساختار موجود بوده است.
متن کامل [PDF 704 kb]   (3012 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی کیفی | موضوع مقاله: تاریخ
انتشار: 1400/6/26

ارسال نظر درباره این مقاله : نام کاربری یا پست الکترونیک شما:
CAPTCHA

ارسال پیام به نویسنده مسئول


بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.