گروه تاریخ ایران باستان، دانشگاه شهید چمران اهواز ، jalilianshahram@yahoo.com
چکیده: (10005 مشاهده)
مادها گروههایی از مردمان هندواروپایی آسیای میانه بودند که در سدههای نخستین هزاره نخست پیش از میلاد، تا کوههای زاگرس پیشتاخته، در غرب و شمال غرب فلات ایران فرود آمدند و پهنه جغرافیایی زیستگاه آنان، سرزمین «ماد» نام گرفت. اگرچه متنهای کهن میانرودانی در سدههای دهم تا هفتم پیش از میلاد به دهها شاهکنشین و دژهای کوچک و بزرگ پراکنده در نیمه غربی و شمال غربی فلات ایران اشاره دارند و نشان میدهند که در این دوره، مادها در گستره سرزمین ماد پراکنده بوده و ساختاری قبیلهای داشتهاند، گزارشهای یونانی، پادشاهی ماد را از دوره دیوکس (دیئوکّو؟)، که نخستین شهریار و بنیانگذار پادشاهی مادها نام گرفته، یک شاهنشاهی نیرومند، سازمانیافته و دارای نهادهای فرهنگی و سازمان اداری تکامل یافته نشان میدهند. آگاهیهای امرزوی نشان میدهند که این نوشتهها درباره سازمانیافتگی و نهادهای فرهنگی و سازمان اداری مادها، بازنمایی نهادها و سازمانهای دوره هخامنشیان بوده که به اندام مادها پوشانده شده است، و پادشاهی ماد در دوره بزرگی از تاریخ زودگذر خود، ساختاری از همگسیخته داشته و اتحادیهای از قبیلههای مادی و مردم میانرودانیمآب سرزمین ماد، و فاقد نهادها و سازمانهای پایدار سیاسی و فرهنگی بوده است. در این جُستار، با نگاهی به چگونگی بنیادگرفتن پادشاهی ماد به عنوان نخستین پادشاهی آریاییان ایرانی در غرب فلات ایران به ساختار سیاسی- اجتماعی و دستگاه اداری پادشاهی ماد پرداخته خواهد شد.
موضوع مقاله:
جامعه شناسی و علوم سیاسی انتشار: 1397/3/28