1
Professor of Archaeology University of Mazandaran
2
Ph.D. student university of Mazandaran
3
Associate Professor of Archaeology University of Mazandaran
Abstract
In ancient times, symbolic figures and badges in addition to decorative aspects represented important issues regarding culture, art and even social structures of a state and country. In the Sassanid period, symbolic figures (patterns) also boomed with respect to the interfusion of religion and politics, so that some examples of these symbolic figures can be seen in most of the artworks remained of the Sassanid period. The stucco art during the Sassanid era was one of the most developed arts which have reached the peak of its maturity in this period compared to the preceding periods and witnessed its widespread use in various symbolic forms in Sassanid buildings and palaces. The study of symbolic plant figures of the Sassanid period is a necessity that has unfortunately not been studied independently and extensively so far. With respect to the object of study, the present research is of a fundamental type and with respect to its nature and methodology, it is a historical study. The result of this research indicates that most of the symbolic motifs (patterns) found in the Sassanid stuccos religious origin; although these figures have been depicted in form of numerous and diverse plant figures, each of them is considered as a symbol of religious beliefs. Grapes and the tree of life are among the symbols symbolize fertility, blessing, and immortality in Iran and have always been seen in the stucco works during this period; also, the lotus figures represent one of the deities in Mazdisna religion.
• افروغ، محمد (1389)، نماد و نشانه‌شناسی در فرش ایران، چاپ اول، تهران: انتشارات جمال هنر.
• اکرمن، فیلیس (1387)، مباحثی چند در نگاره پردازی آغازین، سیری در هنر ایران از دوران پیش‌ازتاریخ تا امروز، ترجمه پرویز مرزبان، جلد دوم: دوره ساسانی، زیر نظر آرتور آپهام پوپ و فیلیس اکرمن، ویرایش زیر نظر سیروس پرهام، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
• اوشیدری، جهانگیر (1378)، دانشنامه مزدیسنا، چاپ دوم، تهران، نشر مرکز.
• ایزد پرست، زیبا (1385)، گیاه لوتوس تا اسلیمی و ختایی، مجله رهپویه هنر، دوره دوم، شماره اول: 58-61.
• اینوسرانتسف، کنستانتین (1351)، تحقیقاتی درباره ساسانیان، ترجمه کاظم کاظم‌زاده، تهران، بنگاه نشر و ترجمه کتاب.
• باقری، مهناز (1389)، بازتاب اندیشه‌های دینی در نگاره‌های هخامنشی، چاپ اول، تهران، انتشارات امیرکبیر.
• بلخاری قهی، حسن (1384)، اسرار مکنون یک گل (ت‍أم‍ل‍ی در م‍ب‍ان‍ی ح‍ک‍م‍ی ن‍ی‍ل‍وف‍ر م‍ق‍دس در آیین، هنر و معماری شرق)، چاپ اول، تهران: نشر حسن افرا.
• بهار، مهرداد (1380)، بُندهشن فرنبغ دادگی، چاپ دوم، تهران: انتشارات توس.
• پور خالقی چترودی، مه دخت (1380)، درخت زندگی و ارزش فرهنگی و نمادین آن در باورها، مجله مطالعات ایرانی، سال اول، شماره یک: 89-126.
• چهری، محمد اقبال (1386)، پژوهشی در گچ‌بری‌های ساسانی، پایان‌نامه کارشناسی ارشد در رشته باستان‌شناسی، زاهدان: دانشگاه سیستان و بلوچستان.
• حسنوند، محمد کاظم و شمیم، سعیده (1393)، بررسی نقشمایه لوتوس در هنر مصر، ایران و هند، دو فصلنامه جلوه هنر، شماره 11، بهار و تابستان، 22-39.
• خزائی، محمد (1385)، نقش تزئینات هنر ساسانی در شکل‌گیری هنر اسلامی ایران در سده‌های پنجم هجری، فصلنامه نگره، شماره دو و سه، 41-51.
• دادور، ابوالقاسم، منصوری، الهام (1385)، درآمدی بر اسطوره‌های نمادهای ایران و هند در عهد باستان، چاپ اول، تهران، دانشگاه الزهرا.
• دوبوکور، مونیک (1376)، رمزهای زنده جان، ترجمه جلال ستاری، چاپ دوم، تهران: نشر مرکز.
• رضی، هاشم (1371)، آیین مهر، چاپ اول، تهران، انتشارات پیام.
• زارع، شهرام (1389)، چو خورشید زد پنجه بر پشت گاو، مجله باستان پژوهی، سال سوم، شماره 6، پاییز و زمستان، 77-92.
• سامانیان، صمد (1384)، نقوش نمادین در بافته‌های شرق دور (چین)، رساله دوره دکتری در رشته پژوهش هنر، تهران: دانشگاه تهران.
• سجادی، علی (1367)، هنر گچبری در معماری ایران، مجله اثر، شماره 25، فروردین، 194-215 .
• شائیتش، یوردیس بالترو و پوپ، آرتور آپهام (1387)، گچ بری‌های ساسانی، سیری در هنر ایران از دوران پیش از تاریخ تا امروز، ترجمه نوشین دخت نفیسی، جلد دوم: دوره ساسانی، زیر نظر آرتور آپهام پوپ و فیلیس اکرمن، ویرایش زیر نظر سیروس پرهام، چاپ اول، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
• شمس، امیر (1379)، نگاهی به نشانه‌ها و نمادها در ایران باستان، هنرهای تجسمی، شماره هشتم: 194-209.
• شوالیه، ژان و گربران، آلن (1385)، فرهنگ نمادها، ترجمه سودابه فضایلی، جلد چهارم، چاپ اول، تهران: انتشارات جیحون.
• شهبازی، شاپور (1375)، شرح مصور تخت جمشید، سازمان میراث فرهنگی، تهران.
• شیپ‌مان، کلاوس (1383)، تاریخ شاهنشاهی ساسانی، ترجمه فرامرز نجد سمیعی، چاپ اول، تهران، انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور.
• طاهری، صدرالدین و سلطانمرادی، زهره (1392)، گیاه زندگی در ایران، میانرودان و مصر باستان، دوره 18، شماره دو، تابستان، 1-11.
• فره‌وشی، بهرام (1370)، ایرانویچ، چاپ سوم، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
• قندگر، جواد و دیگران (1383)، کاوش‌های باستان شناختی قلعه ضحاک هشترود، مجموعه مقالات همایش بین‌المللی باستان شناختی ایران حوزه شمال غرب، به کوشش مسعود آذرنوش، تهران، سازمان میراث فرهنگی و گردشگری (پژوهشگاه):پژوهشکده باستان‌شناسی.
• کوپر، جی. سی (1380)، فرهنگ مصور نمادهای سنتی، ترجمه ملیحه کرباسیان، چاپ اول، تهران: نشر فرشاد.
• کالج، مالکوم(1383)، اشکانیان(پارتیان)، ترجمه مسعود رجب نیا، چاپ دوم، تهران: انتشارات هیرمند.
• کولابادی، راحله (1388)، بررسی آثار منسوب به الهه آب، آناهیتا در دوره ساسانی، پایان نامه کارشناسی ارشد در رشته باستان‌شناسی، زاهدان، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
• گیرشمن، رومن (1350)، هنر ایران (در دوران پارت و ساسانی)، ترجمه بهرام فره وشی، چاپ اول، تهران: بنگاه نشر و ترجمه.
• _________(1379)، بیشاپور، جلد اول، ترجمه اصغر کریمی، چاپ اول، تهران: انتشارات سازمان میراث فرهنگی کشور.
• متین دوست، احمد (1384)، باورهای آریاییان، چاپ اول، اصفهان، انتشارات چهار باغ.
• مقدم، احمد (1380)، جستاری در مهر و ناهید، تهران: نشر هیرمند.
• موحدی، سیامک (1381)، فرّ و نماد آن در هنر ساسانی، پایان نامه کارشناسی ارشد، تهران، دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکز.
• وارنر، رکس (1386)، دانشنامه‌ی اساطیر جهان، ترجمه ابوالقاسم اسماعیل‌پور، چاپ اول، تهران: انتشارات اسطوره.
• هال، جمیز (1380)، فرهنگ نگاره‌ای نمادها در شرق و غرب، ترجمه رقیه بهزادی، چاپ اول، تهران: نشر فرهنگ معاصر.
• هرتسفلد، ارنست (1381)، ایران در شرق باستان، ترجمه همایون صنعتی زاده، چاپ اول، تهران: انتشارات پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی و دانشگاه شهید باهنر کرمان.
• Amiet, Pierre; "Glyptique Susienne, des Origines à l’époque des Perses Achéménides", Mémoires de la Délégation Archéologique en Iran (MDP) 43, Vol. II, Planches, Paris: 1972.
Mousavi haji,S. R. , rostami,H. and Mehrafarin,R. (2021). Research on the most prominent Symbolic Plant Figures in Sassanid. historical sociology, 11(2), 317-340.
MLA
Mousavi haji,S. R. , rostami,H. , and Mehrafarin,R. . "Research on the most prominent Symbolic Plant Figures in Sassanid", historical sociology, 11, 2, 2021, 317-340.
HARVARD
Mousavi haji,S. R.,rostami,H.,Mehrafarin,R. (2021). 'Research on the most prominent Symbolic Plant Figures in Sassanid', historical sociology, 11(2), pp. 317-340.
CHICAGO
S. R. Mousavi haji, H. rostami and R. Mehrafarin, "Research on the most prominent Symbolic Plant Figures in Sassanid," historical sociology, 11 2 (2021): 317-340,
VANCOUVER
Mousavi haji,S. R.,rostami,H.,Mehrafarin,R. Research on the most prominent Symbolic Plant Figures in Sassanid. historical sociology, 2021; 11(2): 317-340.
