جستجو در:
دوره 14، شماره 2 - ( 1401 )
جلد 14 شماره 2 صفحات 381-353 |
برگشت به فهرست نسخه ها
Download citation:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
BibTeX | RIS | EndNote | Medlars | ProCite | Reference Manager | RefWorks
Send citation to:
Keykha M, Ekhteyari Z, Ghavam A. Iranian family system in heroic poems after Shahnameh. JHS 2023; 14 (2) :353-381
URL: http://jhs.modares.ac.ir/article-25-45763-fa.html
URL: http://jhs.modares.ac.ir/article-25-45763-fa.html
کیخا موسی، اختیاری زهرا، قوام ابوالقاسم. نظام خانوادۀ ایرانی در منظومه‌های پهلوانی پس از شاهنامه. جامعه‌شناسی تاریخی. 1401; 14 (2) :353-381
موسی کیخا1 
، زهرا اختیاری 2، ابوالقاسم قوام3
، زهرا اختیاری 2، ابوالقاسم قوام3
1- دانش‌آموختۀ دورۀ دکتری زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دکتر شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2- دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دکتر شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران ،ekhtiari@ferdowsi.um.ac.ir
3- دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دکتر شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
2- دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دکتر شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران ،
3- دانشیار زبان و ادبیات فارسی، دانشکدۀ ادبیات و علوم انسانی دکتر شریعتی، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
چکیده: (441 مشاهده)
خانواده اصلیترین نهاد جامعه است و در همۀ زمان‌ها و مکان‌ها، شکلی از آن دیده میشود. متون روایی ادبیات کلاسیک ایران جدا از ارزشهای زیباییشناختی، می‌تواند منبع مهمی در بازشناسیِ تاریخی نظام خانواده در ایران باشد. منظومه‌های پهلوانی، مثل بسیاری از منظومه‌های غنایی و تعلیمی، جهان خانواده و ارتباط خانوادگی را درونمایۀ بسیاری از روایتهای خود قرار داده است؛ به‌عبارت‌دیگر نظام خانواده یکی از مضامین فرامتنی و پس‌زمینه‌ای منظومه‌های پهلوانی است. کشف و تبیین ساختار خانواده در این متون، به‌مثابۀ فهم عناصر تشکیلدهندۀ بنیادهای فرهنگی یک ملت، می‌تواند در فهم باستان‌شناختی آن، کلیدی به دست جامعهشناسان و محققان تاریخی خانواده دهد. ازاین‌رو در این جستار سعی میشود با روش توصیف، تحلیل محتوا و مقایسه ازیک‌سو ساختار و کارکردهای نظام خانوادۀ ایرانی و صورتها و معیارهای ازدواج در منظومه‌های پهلوانی پس از شاهنامه (بانوگشسبنامه، برزونامه، بهمننامه، فرامرزنامه، کوشنامه و گرشاسبنامه) بررسی شود. در این منظومهها تشکیل خانواده یک ضرورت است که نقش بازتولید، حراست و نگهداری، جامعه‌پذیری، کنترل‌کنندۀ رفتار جنسی، عطوفت و انس و آماده‌سازی پایگاه اجتماعی را بر عهده دارد. ازدواج سیاسی، پنهانی، ازدواج با زنان اسیر، ازدواج از طریق خرید همسر و ازدواج براساس سنت حماسی از مهم‌ترین شکل‌های ازدواج در این منظومهها هستند.
ارسال پیام به نویسنده مسئول
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |