دوره 14، شماره 2 - ( 1401 )
جلد 14 شماره 2 صفحات 316-285 |
برگشت به فهرست نسخه ها
امیر صفری1 
، علی محمد حاضری 2
، علی محمد حاضری 2
1- دانشجوی دکتری جامعه شناسی دانشگاه تربیت مدرس
2- دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس ، hazeri_a@modares.ac.ir
2- دانشیار گروه جامعه‌شناسی دانشگاه تربیت مدرس ، hazeri_a@modares.ac.ir
چکیده: (1126 مشاهده)
این مقاله به بررسی پیدایش تاریخی حوزۀ علمیۀ قم در ایران می‌پردازد. استدلال می‌شود که پیدایش حوزۀ علمیۀ قم در ایران، به‌عنوان رقیبی برای حوزه‌های علمیه در عراق عرب، نتیجۀ هم‌نشینی تغییرات ایجاد شده درون روحانیت و دگرگونی‌های به‌وجود آمده در نیروهای مادی در خاورمیانه بود. برخلاف دیدگاه ارتدوکس و متعارف که به دنبال منشأ استعلایی برای این نهاد دینی است، این مقاله استدلال می‌کند که هم‌زمانی تقریبی پدیدار شدن حوزۀ علمیۀ قم و دولت مدرن که به‌نوعی در تعارض و تمایز با آن فهمیده می‌شوند، نباید چندان پارادوکسیکال یا متناقض‌نما به نظر برسد. درحقیقت این دو نهاد، باتوجه‌به نیاز روحانیت شیعه برای حفظ و سازماندهی خود در میانۀ بحران به‌وجود آمده به واسطۀ اضمحلال امپراتوری عثمانی و تضعیف حوزۀ عتبات و بی‌جا شدن روحانیت، در تعامل با هم به‌وجود آمدند، به‌طوری‌که نه دولت مدرن در موضع حذف این نهاد «سنتی» برآمد و نه این نهاد «سنتی» در تقابل حاد با امر مدرن برخاست.
| بازنشر اطلاعات | |
 |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |