دوره 13، شماره 1 - ( 1400 )                   جلد 13 شماره 1 صفحات 80-47 | برگشت به فهرست نسخه ها


XML English Abstract Print


استادیار گروه تاریخ واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی ، porbakhtiarghafar@yahoo.com
چکیده:   (1822 مشاهده)
 
یکی از مسائل مهمی که در دوره قاجار اتفاق افتاد، ورود تعداد زیادی از پزشکان اروپایی به فضای جغرافیایی ایران و پرداختن به فعالیت ­های درمانی بود. این پزشکان به‌سبب غریبه بودن، آشنایی چندانی با شرایط و مناسبات اجتماعی حاکم بر این فضا نداشتند و نمی توانستند با جامعه میزبان پیوند مناسبی برقرار سازند. در این پژوهش  براساس منابع اصلی تاریخ دوره قاجار و به روش مقایسه ­ای مبتنی‌بر جامعه ­شناسی تاریخی، کنش­ های فرهنگی ـ اجتماعی پزشکان اروپایی با جامعه میزبان براساس مفهوم «غریبه» ابداعی گئورک زیمل موردبررسی و تحلیل قرار می­ گیرد. سؤال اصلی تحقیق این است که برهم کنش ­های پزشکان اروپایی به­ منزلۀ غریبه و جامعه میزبان چه اثراتی بر عملکرد حرف ه­ای­ این پزشکان در فرایند سلامتی و درمان جامعه ایران داشته است؟ یافته ­های این پژوهش حاکی از آن است که پزشکان اروپایی به‌سبب کنش ­های ناشی از غریبه بودن ­شان نسبت‌به فضای اجتماعی میزبان همچون بی­ رفی، داشتن صراحت لهجه و شفافیت؛ آزادی از هرگونه قیود، تعصبات، ارزش­گذاری ­ها و پیش­داوری ­ها؛ قائل نبودن به دسته­ بندی­ های اجتماعی، سیاسی و... که غالباً در عینیت­ نگری آن‌ها نهفته بود، نتوانستند همگرایی لازم را با بخشی ازکنش­گران جامعه میزبان (گروه حکیمان سنتی) برقرار کنند. حکیمان نیز درعوض این پزشکان را به چشم غریبه نگریسته و در کوتاه‌مدت آنان را در درون گروه خود پذیرا نشدند. اما بخشی دیگر از جامعه میزبان یعنی بیماران، پزشکان اروپایی را پذیرفتند و درنتیجه تأثیری که این پزشکان بر روی فرایند درمان بیماران ایرانی داشته ­اند، از روندی مثبت برخوردار بوده است.
واژه‌های کلیدی: حکیم، پزشک، غریبه، بیمار، زیمل، دوره قاجار.
متن کامل [PDF 1049 kb]   (769 دریافت)    
نوع مقاله: پژوهشی اصیل | موضوع مقاله: تاریخ
انتشار: 1400/6/26

بازنشر اطلاعات
Creative Commons License این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است.