تحقیق پیش‌رو با هدف تشریح فرآیند هژمونیک‌شدن گفتمان اصول‌گرایی عدالت‌محور در دهه سوم انقلاب (1380-1384) شکل گرفته است. با توجه به امتیازات نظریه لاکلاو و موفه از این نظریه به عنوان چارچوب نظری کارآمد و استراتژی روشی تحقیق برای این پژوهش استفاده شده است. یافته‌های رویکرد گفتمانی تحقیق به شرح زیر قابل ارائه‌اند: گفتمان اصول‌گرایی با استفاده از زمینه‌های ایجادشده در اثر تزلزل‌ها و بی‏قراری‏های گفتمان اصلاح‌طلبی و با بهره‌گیری از زمینه‌ها و امکانات سخت‌افزای و نرم‌افزاری هم‌چون در اختیار داشتن ساز و کارها و ابزارهای قدرت مانند قوه قضاییه و شورای نگهبان، توانست در فرآیندی رقابتی از اوایل دهه هشتاد در سه مرحله دومین دوره انتخابات شورای شهر، انتخابات مجلس هفتم و انتخابات ریاست‌جمهوری سال 84 زمینه‌های لازم را برای حاشیه‌رانی اصلاح‌طلبان و ساختارشکنی برخی دال‌های اصلی آن فراهم آورند. این گفتمان با تاکید بر شعارها و مفاهیمی مانند تشکیل دولت اسلامی از راه اقامه عدل و ارجاع آن به مضامینی هم‌چون امکانات برابر برای همه و آوردن نفت سر سفره‏های مردم که در قالب کاربرد زبان همه‌فهم و عامیانه، داشتن لحنی ساده، نمایش ساده‌زیستی و ... ارائه می‌شد، به آفرینش نظام معنایی جدیدی دست زد و با استفاده از آن علاوه‌بر نقد دولت‌های گذشته و اشاره به نقصان‌ها و ناکارآمدی‌های آن‌ها در تأمین و توجه عدالت‌محورانه به نیازهای اقتصادی و رفاهی مردم، به ساختارشکنی آن‌ها پرداخت و قابلیت دسترسی و اعتبار خود در افکار عمومی را افزایش داد. به این ترتیب این گفتمان برای چند سال به‌عنوان گفتمان هژمون در فضای سیاسی کشور حاکم شد.  

واژه‌های کلیدی: واژگان کلیدی: گفتمان، عدالت، اصول‌گرایی، غیریت‌سازی، هژمونی

متن کامل [PDF 391 kb]   (3151 دریافت)